Ιστορική ανδρομή Λουτρών Παλατζιάν

Τα λουτρά «Βαλκάνια»

Ως ώροι καθαρισμού του σώματος και χαλάρωσης, αλλά και ως τόποι κοινωνικής συναναστροφής, τα δημόσια λουτρά διέγραψαν μια μακραίωνη διαδρομή και αποτέλεσαν έκφραση υψηλού πολιτισμού. Η αναβίωση τους στη νεότερη ιστορία μας οφείλεται στους Έλληνες πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Την περίοδο του Μεσοπολέμου γνώρισαν μεγάλη διάδοση, καθώς τα περισσότερα σπίτια δεν διέθεταν  χώρους ατομικής υγιεινής και καθαριότητας. Ειδικά στους προσφυγικούς καταυλισμούς η ύπαρξη δημοσίων λουτρών ήταν επιβεβλημένη. Σταδιακά τα λουτρά εξελίσσονται και διακρίνονται σε δυτικού τύπου ( θαλάσσια ), ανατολικού τύπου ( χαμάμ ) και ιαματικά, χωρίς βέβαια να αποκλείονται αυτά με μικτές εγκαταστάσεις. Στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά, η ύπαρξη τέτοιων λουτρών χρονολογείται από το 1928.Τα πρώτα δημιουργήθηκαν στη γέφυρα της Νέας Κοκκινιάς και ήταν ιδιοκτησίας Γ. Μασκλαβάνη. Αργότερα δημιουργήθηκαν λουτρά στη Φρεαττύδα, στη Νίκαια και στη Δραπετσώνα. Τα γνωστότερα απ’ όλα ήταν τα  λουτρά «Βαλκάνια» στο Κερατσίνι, τα  οποία ονομάζονταν επίσης «Λουτρά Παλαντζιάν» από το όνομα του Αρμένιου ιδιοκτήτη τους. Η κατασκευή τους άρχισε το 1932 στην εσωτερική πλευρά του οικοπέδου επί της οδού Ελ. Βενιζέλου 100-102 (περιοχή Ανάστασης). Την εποχή αυτή ο Αρτίν Παλαντζιάν είχε ήδη εγκαταστήσει ηλεκτρογεννήτριες με τις οποίες τροφοδοτούσε μερικούς αργαλειούς υφαντουργίας, που αποτελούσαν και την κύρια επαγγελματική του δραστηριότητα. Ο πολυπράγμων Παλαντζιάν σκέφτηκε πως τα χαμάμ ήταν ήδη γνωστά στους πρόσφυγες, γεγονός που σήμαινε ότι η επιτυχία θα ήταν σχεδόν εξασφαλισμένη.

Πράγματι, η ανταπόκριση ήταν μεγάλη και γρήγορα οι κτηριακές εγκαταστάσεις των λουτρών «Βαλκάνια» επεκτάθηκαν. Ιδιαίτερα προσεγμένες και πολυτελείς, την περίοδο της ακμής τους διέθεταν 46 χαμάμ, 10 ιαματικούς λουτήρες και 28 διαμερίσματα ανάπαυσης των λουομένων, όλα κατασκευασμένα από λευκό μάρμαρο. Οι πελάτες εκτός από χαμάμ μπορούσαν να κάνουν θαλάσσια λουτρά ( θερμά ή κρύα ) με νερό που μετέφεραν συνεχώς υδροφόρα οχήματα, ή να κάνουν ειδική θεραπεία με θειούχα ή ιαματικά νερά. Επίσης εξυπηρετούντο ασφαλισμένοι συνταξιούχοι διαφόρων ασφαλιστικών ταμείων, όπως του ΣΕΚ, του Οίκου Ναύτου κ.κ., ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές που ο Δήμος Κερατσινίου αναλάμβανε τα έξοδα άπορων δημοτών που έπασχαν κυρίως από αρθρίτιδα, προκειμένου να κάνουν λουτροθεραπεία. Τα λουτρά «Βαλκάνια» λειτούργησαν κανονικά για σαράντα χρόνια, έως το 1972, οπότε και διέκοψαν εξαιτίας της πετρελαϊκής κρίσης και της μείωσης των πελατών.

Το 1986 ο Δήμος Κερατσινίου προέβη σε αναγκαστική απαλλοτρίωση υπέρ του ΟΕΚ για την ανέγερση δημοτικού σχολείου, ενώ το κτίσμα κηρύχθηκε διατηρητέο από το Υπουργείο Πολιτισμού. Σήμερα στεγάζεται το νεοϊδρυθέν ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΕΡΑΤΣΙΝΙΟΥ-ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ.

Πηγές:

https://dimitriskrasonikolakis.blogspot.com/2013/06/blog-post_1042.html

https://urbanspeleology.blogspot.com/2013/10/blog-post.html